Παρασκευή 11 Σεπτεμβρίου 2009

Πνευματική καλλιέργεια και ηθική. Όροι ταυτόσημοι ή αντιστρόφως ανάλογοι;

Από μικρά προσπαθούμε να πείσουμε τα παιδιά, τα παιδιά μας, τους μαθητές μας να μορφωθούν, να γίνουν σωστές και αυθύπαρκτες προσωπικότητες και επιχειρηματολογούμε σχετικά, τονίζοντας τις αρετές ενός μορφωμένου ατόμου: τις δημοκρατικές αντιλήψεις, τους ανοικτούς πνευματικούς ορίζοντες, τη διάθεση να προσεγγίζουν και, με τη βοήθεια της κριτικής σκέψης, να αποδέχονται ό,τι καινούργιο, μην μένοντας, έτσι, στα καθιερωμένα, τα τετριμμένα, που, πολλές φορές, εμποδίζουν τον άνθρωπο να δει μπροστά και να εξελιχθεί.
Είναι, όμως, στην πραγματικότητα έτσι; Ένας μορφωμένος άνθρωπος έχει δημοκρατικές πεποιθήσεις, σέβεται πάντα τις απόψεις και τις επιθυμίες των άλλων, είναι ανοικτός σε οτιδήποτε καινούργιο;
Η πραγματικότητα μάλλον διαψεύδει το παραπάνω ερώτημα ή την αισιοδοξία πολλών που θα έσπευδαν να απαντήσουν θετικά. Αρκεί να ρίξει κάποιος μια ματιά σε κλειστές κοινωνίες "μορφωμένων" ανθρώπων (γραφεία, εταιρείες, σχολικές κοινότητες), όπου καλούνται να συνυπάρξουν άνθρωποι σχεδόν του ιδίου μορφωτικού επιπέδου, αλλά διαφορετικού χαρακτήρα και διαφορετικού "δείκτη" ηθικής συμπεριφοράς.
Είναι πρόδηλο πως τα πάσης φύσεως συμφέροντα, η έμφυτη τάση των ανθρώπων (όχι όλων και όχι στον ίδιο βαθμό)για επίδειξη δύναμης, υπεροχής, εξουσίας, φήμης,οι αυθαίρετες αντιλήψεις περί παλαιότητας, ηλικίας κτλ, που πρέπει αναγκαστικά να εμπνέουν στους άλλους το σεβασμό, χωρίς, όμως, να συνοδεύονται από σοφία, ευπρέπεια, αξιοπρέπεια, λογική, όλα αυτά υποδαυλίζουν την ηθική και καθιστούν τον άνθρωπο απόλυτο, κάθετο στις απόψεις του, αδιάλλακτο, ευερέθιστο έως και μισητό.
Τί ακριβώς πρέπει να επιδιώκεται; Μα δύο πολύ απλά πράγματα: Ο σεβασμός στο συνάνθρωπο και οι αμοιβαίες υποχωρήσεις (από νέους και μεγαλυτέρους στην ηλικία), αυτά, δηλαδή, που διαφοροποιούν τον άνθρωπο από τα άλλα έμβια όντα. Έτσι μόνο θα επέλθει η ισορροπία και η αρμονική συνύπαρξη όλων.
Απολαύστε ένα βιντεάκι που αναφέρεται σε έναν αρχαίο Έλληνα επιστήμονα, που διέθετε και γνώσεις (για εκείνην την εποχή), αλλά και ηθική.
http://www.youtube.com/watch?v=hN_C6C2a30E&feature=fvsr

2 σχόλια:

ΓΙΑΝΝΗΣ Β. ΚΩΒΑΙΟΣ είπε...

Γι' αυτό, καλή μου φίλη, έχει αφαιρεθεί από την ύλη της Α΄ Γυμνασίου το κεφάλαιο για τον πολιτισμό (επιστήμη, τέχνη, γράμματα) της Ελληνιστικής περιόδου! Ούτε Πτολεμαίοι χρειάζονται σ' ένα Ελληνόπουλο ούτε Ερατοσθένης, Ήρων, Ηρόφιλος και τόσοι άλλοι σκαπανείς του παγκόσμιου πολιτισμού... Ε, κανένας Ψινάκης, κανένας Ροναλντίνιο, κανένας Μπερλουσκόνι... Κουλτούρα να φύγουμε, δηλαδή!

ΟΚΤΑΒΙΑ είπε...

Έτσι είναι... Οι σημερινοί νέοι κατακλύζονται από άλλα πρότυπα, αυτά που προβάλλουν όχι το πνεύμα, αλλά την ύλη!Δυστυχώς!