Ν.ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ- Μ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ

Α. ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ "ΠΟΙΗΣΗ 1948" Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΤΙΤΛΟΥ ΤΟΥ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ: 1. Μας πληροφορεί για το χρόνο (εποχή εμφυλίου πολέμου) 2. Μας πληροφορεί για τη θέση της ποίησης σε περιόδους εμπόλεμων καταστάσεων (περιορισμένη ποιητική δημιουργία) 3. Οδηγεί σε γενίκευση του προβλήματος με την απουσία άρθρου. Η ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΣΕ ΠΕΡΙΟΔΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥ Ο Εγγονόπουλος τονίζει πως σε περιόδους εμφυλίων σπαραγμών εκείνα που επικρατούν είναι ο θάνατος, η φρίκη, η δυστυχία. Συνεπώς τότε η ποίηση και γενικότερα η τέχνη δεν μπορεί να ευδοκιμήσει. Ακόμα, όμως, και αν υπάρξει τέχνη, αυτή θα περιγράφει τη ζοφερή κατάσταση του εμφυλίου. ΑΥΤΟΑΝΑΦΟΡΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ Το «ΠΟΙΗΣΗ 1948» αποτελεί ποίημα για την ποίηση, αφού αναφέρεται στο ρόλο που θα πρέπει να διαδραματίσει η ποίηση σε περιόδους εμφυλίων πολέμων. Στοιχεία υπερρεαλισμού στην Ποίηση 1948. 1. ο κατακερματισμένος, τεμαχισμένος στίχος. 2. η ελλειπτική διατύπωση των προτάσεων. 3. οι μονολεκτικοί στίχοι ( μία λέξη μπορεί να αποτελεί μόνη της έναν στίχο) 4. η έλλειψη σημείων στίξης (εκτός από μία τελεία και μία παρενθετική ερωτηματική πρόταση/ρητορική ερώτηση). 5. η μικρογράμματη γραφή, εκτός από το κεφαλαίο γράμμα της λέξης «Ποίηση». Μ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ ΣΤΟ ΝΙΚΟ Ε…1949 Αρχικά, φαίνεται ότι αναφέρεται στον ποιητή Νίκο Εγγονόπουλο, αν και ο ποιητής το αφιερώνει ουσιαστικά «στον Νίκο Ευστρατιάδη 1949. Ο ΤΙΤΛΟΣ ΤΟΥ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ: Πληροφορεί για το χρόνο (1949). Πρόκειται για το τελευταίο έτος του εμφυλίου πολέμου. Διαλέγεται με το ποίημα «Ποίηση 1948» του Εγγονόπουλου, αφού αναφέρονται στο ίδιο ακριβώς θέμα. Το ποίημα εκφράζει την οδύνη, τη θλίψη στην περίοδο του εμφυλίου και εικονοποιεί τον θάνατο και τη φρίκη. Χρησιμοποιείται γ’ πρόσωπο για να δοθεί ένα ύφος υποβλητικό και υπαινικτικό. Ο λόγος είναι ασθματικός και κατακερματισμένος, όπως και στο ποίημα του Ν. Εγγονόπουλου,για να δείξει τη διάλυση και την καταστροφή που προκαλεί ο πόλεμος. Ανήκει στα ποιήματα για την ποίηση, καθώς τονίζει το χρέος των ποιητών και της ποίησης σε δύσκολες περιόδους, που δεν είναι άλλο, παρά η αφύπνιση και ο ενεργοποίηση των πολιτών. Χαρακτηριστικός είναι ο τελευταίος στίχος, ο οποίος, τιθέμενος σε παρένθεση, ουσιαστικά απευθύνεται στον εαυτό του για να εκφράσει την άποψη του ποιητή για το χρέος της ποίησης. Εικόνες του ποιήματος: Το ποίημα διαρθρώνεται με βάση 4 εικόνες που όλες μαζί συνθέτουν την εικόνα του εμφυλίου πολέμου: 1. οι φίλοι που είναι συνήθως οι συγκρατούμενοι του ποιητή, που χάνονται, φεύγουν. Μέσα από την εικόνα αυτή δείχνει ο Αναγνωστάκης την αδικία των εκτελέσεων και τους ανθρώπους που χάνονται άδικα. (οπτική εικόνα) 2. οι φωνές: αναφέρεται στα ουρλιαχτά και το κλάμα των παιδιών που ακούγονται μέσα στη νύχτα. Ο χρόνος (νύχτα) έχει διαλεχτεί μάλλον εσκεμμένα, για να επιτείνει την έννοια του τραγικού. (ακουστική –οπτική εικόνα) 3. τα ερείπια: με αυτή την εικόνα (οπτική) ολοκληρώνεται η περιγραφή του τραγικού σκηνικού του εμφυλίου πολέμου. Παντού επικρατεί καταστραφή. Τα ερείπια δεν είναι μόνο υλικά, αλλά πρόκειται και για την κατάρρευση των ιδανικών, των αξιών.Άλλωστε η σημαίες (εθνικό σύμβολο) παραουσιάζονται σάπιες, τρυπημένες, για να δηλωθεί ο εθνικός διχασμός και ο εμφύλιος. 4. οι εφιάλτες: η εικόνα αυτή μεταφέρεται στη φυλακή και δείχνει τον ψυχισμό των μελλοθάνατων, οι οποίοι ζουν με τον εφιάλτη της εκτέλεσής τους. Ο «ΔΙΑΛΟΓΟΣ» ΤΩΝ 2 ΠΟΙΗΜΑΤΩΝ Μπορούμε να μιλήσουμε για «διάλογο» των 2 ποιημάτων εξαιτίας: Της κυριαρχίας του ίδιου ύφους και του ασθματικού λόγου. Της θεματικής συνάφειας. Της ασάφειας του τίτλου του ποιήματος του Αναγνωστάκη, της σκόπιμης ίσως, ώστε να επιτρέπει το συσχετισμό του ποιήματός του με το Νίκο Εγγονόπουλο. Τη συνάφεια των χρονολογιών (1948-1949 αντίστοιχα). πηγή φωτογραφίας:

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-C105/65/529,1883/